Otizm Ebeveynler için neden streslidir?
Bir süre önce, Amerika’da yeni bir çalışma yapıldı otistik çocukları yetiştiren annelerin diğer gelişim problemleri olan çocukları yetiştiren annelere göre daha stresli olduğu ortaya çıktı (babalar çalışmaya dâhil edilmemiştir). Araştırmacılar annelerde görülen yüksek stresin çocukların otistik davranışlarıyla ilgili olduğu sonucuna varmıştır.
Otistik bir çocuk yetiştirme konusunda stresli olmasının nedeni çocuğun otistik davranışları mıdır yoksa başka nedenler üzerinde mi durmalıyız? Tabii, engelli bir çocuk yetiştirmek zor ve nankör ve zaten kendi içinde oldukça stresli iştir. İşte buradaki listede otizmli çocukların ebeveynleri için stres kaynakları var:
PARA! Otizmli bir çocuğun bakımı söz konusu olunca annenin çalışması oldukça imkansız olmaktadır. Otizmli çocuğun size bağımlı olması bunun nedenlerinden biridir. Ayrıca anne çocuğunu eğitime götürmek için zaman ayırmak zorundadır. Bu nedenle eğer anne daha önce çalışıp eve gelir getiriyorsa özel bakıma ve extra zamana ihtiyaç duyan otizmli bir çocuk sahibi olunca bu gelir de kesilmektedir. Bazı tedaviler oldukça pahalıdır ve devlet bunu karşılamamaktadır. Yani gelir kesildiği gibi aile fazladan bir geliri de ihtiyaç duyar hale gelmektedir. Bunlarda stres için yeterli nedenlerdir.
SUÇLULUK VE KAYGI! Ebeveynlerle yapılan görüşmeler ve web üzerindeki birçok bilgi ebeveynlerin çocuklarının otizminden sorumlu hissettiklerini göstermektedir. Otizme engel olmalı, onu tedavi etmeli ya da çocuk için çok daha fazla tedavi sağlamalıdır. Hiç kimse her şeyi mükemmel ve dört dörtlük yapamayabilir. Bu mükemmelliği bekleyen ve her şeye yetişmeye çalışan ve kendini sebep olarak gören ebeveyn stres yaşar.
BÜROKRASİ ! Araştırmacılar özel eğitim sistemi ya da devlet sağlık sistemleri ele asla varsa, onlar neye benzediğini stres ipucu yok.
DİĞER EBEVEYNLER! Otizmli olmayan çocukların ebeveynleri, akrabaların söyledikleri, onların sorularına defalarca yapılan açıklamalar, otizmin ne olduğunu tekrar tekrar anlatmak zorunda kalmak, otobüste çocuk parkında size dönen meraklı gözler de stres için yeterli bir nedendir.
MEDYA ! Her gün medyada otizmin nedenleri ve tedavileri hakkında yeni bir hikaye yer alır. Hangisine inanmak gerekir? Çocuğuma zarar verir mi? Çocuğuma aşı yaptırmalı mıyım? Çocuğumu nasıl beslersem zarar vermem? Kullandığı ilaçlar zarar verir mi? Ve daha birçok kafa karıştırıcı soruya neden olur. Bu da stres için önemli bir nedendir.
YALNIZLIK ! Otistik çocuklar ebeveyni olmak yalnızlaştırıcı ve yabancılaştırıcı olabilir. Otizmli çocukların annelerinin bir araya gelip çocuklarıyla zaman geçirmeleri, evde doğum günü partisi için toplanmaları, futbol takımları kurup ebeveynlerin de bu vesileyle bir araya gelmeleri pek çok yönden oldukça zordur. Otizmli çocuğunuzla futbol müsabakasına gitmek, konsere gitmek, tiyatroya gitmek oldukça zordur. Hayır, onların büyük, gürültülü aile etkinliklerine katılmalarını bekleyemezsiniz. Kısacası, sadece otizmli çocuğun annesi olmak yalnız ve yabancılaştırıcı olabiliyor.
Psikolog Dilek Erzenli
